راهنمای خرید قلمتراش

قلمتراش چیست و چه کاربردی دارد ؟

یکی از ملزومات خطاطی، چاقوی قلمتراش است.

البته ممکن است خطاط در ماه‌ها و حتی سال‌های اول، قلم خود را برای تراش به استادش بدهد و طبیعتاً نیاز به قلمتراش نداشته باشد اما به مرور به این ابزار نیاز پیدا می‌کند. چون قلم بعد از مدتی کُند و نوکش پهن می‌شود و همین باعث می‌شود نوشتن با آن، لذت نوشتن با قلم تازه‌تراشیده را نداشته باشد.

هر جا اسمی از خوشنویسی می شنویم به سرعت ذهنمان به سمت متن های فوق العاده زیبا و چشم نواز هنرمندان ایرانی کشیده می شود که چگونه با قلم، آن خطوط اصیل و بی نظیر را خلق می کنند.

خوشنویسان افرادی بسیار حساس هستند و وسواس بالایی در انتخاب لوازم کارشان دارند و هر قلم ، قلمتراش، مرکب و سایر وسایل خوشنویسی را به راحتی و اصطلاحا سرسری انتخاب نمیکنند بلکه بسیار با وسواس بالا و با دقت تمام این محصولات را انتخاب و خریداری میکنند.

تیم دس ساز در این مقاله یک راهنمای خرید قلمتراش به صورت کامل گردآوری کرده است ، تا شما بتوانید یک محصول عالی متناسب با نیاز خود تهیه و خریداری کنید.

قلمترشا-دو-تیغه

نکاتی که باید در خرید قلمتراش به آن دقت کنیم!

راهنمای خرید قلمتراش:

1. تیغه این چاقو ها باید از جنس فولاد باشید . هیچ وقت یک چاقوی قلمتراش که تیغه استیل دارد را نخرید چرا که این چاقوهای استیل به سختی تیز می شوند و پس از کندی مشکل است که بتوانید دوباره از آن استفاده کنید.
2. هیچ وقت در ابتدای کار یک قلمتراش گران قیمت نخرید بلکه تا زمانی که هنرجو هستید می توانید یک قلم تراش هنرجویی که اتفاقا جزو چاقو های ارزان قیمت نیز هست بخرید.
3. به اندازه طول دسته چاقو بسیار دقت کنید . چرا که تیغه این چاقو ها بسیار تیز است و در صورتی که سایز دسته و تیغه استاندارد نباشید می تواند به شما آسیب برساند.
4. رابطه مستقیم بین قلم شما و نوغ تیغه قلمتراش وجود دارد . شما هیچ وقت با یک قلمتراش دزفولی نمی توانید یک قلم بامبویی سخت را بتراشید . پس با توجه به جنس قلم و نوع کاری که انجام می دهید قلمتراش خود را انتخاب کنید.
5. قیمت ملاک کیفیت جنس نیست . گاهی ممکن است یک قلمتراش گران قیمت که از متریال های با کیفیت ساخته شده ، به علت آرگونومی بد اصلا برای استفاده مناسب نباشد.
6. در خرید قلمتراش بیشتر از اینکه بدنبال زیبایی قلمتراش باشید به کارایی آن دقت کنید . چرا که این چاقو قسمتی از کار شماست و اگر در انتخاب آن دقت لازم را نداشته باشید ممکن است روی خطاطی شما تاثیر بگذارد.

گفتنی است که قلمتراش از آن دسته چاقوهای زیبایی است که با وسواس و ظرافت بسیار زیادی کار می شود، چون اساتید خوشنویسی همواره به دنبال یک کار خوب، تمیز و باکیفیت هستند.

از این رو سازنده‌ ی این چاقوها در تلاشند تا محصولی زیبا و کاربردی تحویل مشتریان خود دهند .

انواع مختلفی از این  چاقو را میتوان در سایزهای گوناگونی از جمله به صورت تک تیغه، دو تیغه ، چهار تیغه و شش تیغه یافت که چاقوهایی بسیار خاص و زیبایی هستند.

نکاتی در رابطه با تیز کردن قلمتراش

لطفا همواره این نکته را در نظر داشته باشید که برای تیز کردن قلمتراش به هر چاقو تیز کنی اعتماد نکنید مخصوصا به سنگ ها و چاقو تیز کن های چینی و بی کیفیتی که می توانند اصطلاحا قاتل تیغه ی چاقویتان باشند. چرا که با خورندگی بسیار بالایی که اینگونه سنگ ها و چاقو تیز کن ها دارند، درست است که چاقویتان را تیز میکنند اما تیغه را بیش از حد نازک کرده و به همین علت پس از مدتی موجب خراب شدن تیغه خواهند شد.

بهتر است در صورتی که خودتان نمیتوانید قلمتراش  یا هر نوع چاقویی دیگری که دارید را تیز کنید، این کار را به افراد وارد و بلد آن بسپارید.

همچنین دقت کنید تیغه به صورت طولانی مدت در جای مرطوب و در معرض آب قرار نگیرد که موجب زنگ زدگی آن خواهد شد.

نکاتی دیگر

یکی از نکات مهمی که هنگام انتخاب هر نوع چاقویی باید به آن توجه کرد :

چگونگی قرار گرفتن در دست ، متریال ، کارایی و خوش دست بودن محصول است.

حال فرقی نمی کند که یک چاقوی سرآشپز باشد،  چاقوی طبیعت گردی و یا حتی چاقوی قلمتراش!

چاقوی منتخب را ابتدا در دست بگیرید و  امتحان کنید.

چاقوهایی که در کف دست به راحتی قرار نمی گیرند و خیلی کوچک یا خیلی بزرگ هستند ، قطعا مانع  استفاده درست از چاقو می شوند.

به خصوص در مورد تراشیدن قلم که کاری بسیار دقیق و با ظرافت بسیار بالاست ، بایستی چاقوی قلمتراشی که خریداری می کنید کاملا راحت و خوش دست و کاربردی باشد.

تاریخچه ی ساخت چاقوی قلمتراش

از گذشته های دور چاقو سازی یکی از صنایع دستی مشهور ایران به خصوص شهر زنجان بوده است که هنوز هم این شهر، مرکزیت این صنعت را در اختیار دارد.

یکی از انواع این چاقوها، چاقوی مخصوص قلم خوشنویسی یا قلمتراش است که شهر زنجان در این زمینه هم معروف بوده و استادان ماهر و چیره دستی داشته و دارد. به طوری که اساتید خوشنویس بسیاری از سراسر ایران برای خرید بدان جا می رفتند و می روند. استادان چاقو سازی، این هنر را به نسل های بعدی نیز می آموختند و تا امروز ادامه دارد.

استفاده از تیغ جراحی و موکت بر بجای قلمتراش

به علت خطرناک بودن ما هیچ وقت توصیه به استفاده از تیغ جراحی یا موکت بر را به عنوان قلمتراش نمی کنیم و توصیه ما این است که درصورتی که بودجه زیادی برای این کار ندارید یک قلمتراش هنرجویی ارزان قیمت خرید کنید که اتفاقا در سایت ما موجود است .منتها اگر مصمم هستید برای استفاده از ابزاری مثل موکت بر می توانید یک تیغ اُوال ژاپن را خریداری کنید و بروی موکت بر سوار کنید و از آن استفاده کنید .

قلمتراش کلکسیونی بخریم؟

بستگی به هدف شما از خرید قلمتراش دارد .

اگر هر روز می خواهید از آن استفاده کنید پاسخ من نه است ولی اگر می خواهید برای هدیه به استاد یا دوستان خود یک کار کاملا دست ساز بخرید پاسخ ما قطعا بله است .

چرا که چاقوی های کلکسیونی پس از گذشت زمان به مرور بر قیمتشان افزوده می شود و حتی بعضی از افراد برای ثابت ماندن دارایی هایشان اقدام به خرید چاقوهای کلکسیونی می کنند . ولی این چاقو ها عموما برای استفاده خوب نیستند .

دلیل اینکه مناسب نیستند کیفیت آن نیست چرا که از لحاظ کیفیت این چاقو ها از بهترین متریال ها ساخته می شوند.

حال تصور کنید شما یک چاقوی کلکسیونی به مبلغ ده میلیون تومان خریداری کرده اید

آیا برای تراشیدن قلم بامبو که از نظر استحکام دست کمی از یک فلز ندارد جرات استفاده از آن را دارید؟

طبیعت نگران سلامت چاقوی خود خواهید شد . به همین دلیل خرید چاقوی قلمتراش کلکسیونی برای استفاده روزمره توصیه نمی شود.

سایز تیغه فلمتراش ها

چاقوی قلمتراش که در سایزهای گوناگونی وجود دارد و عموما برای تراشیدن قلم ساخته شده اند . برای کاربرد های گوناگون قلم معمولا بین یک تا شش تیغه دارند.

چاقوسازان خارجی دسته چاقو را از جنس شاخ گوزن، استیل ،نقره، صدف، ،عاج و اخیرا از پلاستیک سخت می سازند. تیغه های باریک تر به منظور تراشیدن قلم کتابت و تراشیدن کناره ها است ، و تیغه ی بزرگ برای قطع زدن و تراشیدن قلمهای بزرگ و محکم به کار میرود.

البته در دیگر کشورهای جهان نیز قلم تراش های معروفی ساخت کشورهای آلمان و انگلستان وجود دارد که برند راجرز در میان انگلیسی ها و برند دو مرغ نشان در میان آلمانی ها شهرت بیشتری دارند.

دو برند معروف دیگر نیز زبیال و سولین جر هستند.

 وسایل ساخت قلمتراش عبارتند از :

1. گیره
2. سندان
3. چکش
4. کوره
5. سوهان نیم گرد، سه پهلو، تخت و سوهان گرد
6. مته
7. سنگ رومی
8. سنباده
9. سوراخ کن
10. گیلانس

انواع تیغه ی قلمتراش

1. نشتری
2. برگ بیدی
3. خنجری
4. نوک باریک
5. ستبر
6. یحیایی

مشهورترین اساتید سازنده قلمتراش

استاد توسلیان

استاد ابوالفضل نظم پرور

یکی از مشهور ترین ها استاد ابوالفضل نظم پرور است . آوازه ی چاقو های او حتی به سایر کشورهای جهان نیز رسیده بود.

امروزه بسیاری از خوشنویسان ایران و جهان، به داشتن قلمتراش های دست ساز او افتخار می کنند.

استاد توسلیان زنجانی

استاد توسلیان را شاید بتوان از پایه گذاران صنعت ساخت چاقوی قلمتراشی در زنجان دانست .

ویژگی کارهای او را می توان از حرف خودش فهمید که گفته بود قلمتراش باید به قدری محکم باشد که بتواند استخوان را هم بتراشد چرا که بعضی از قلم های خوشنویسی از جنس بامبو هستند و دست کمی از استخوان ندارد.

استاد حیدر زنجانی

ایشان از اساتید و برجسته و قدیمی صنعت چاقوسازی زنجان است ولی حالا دیگر فقط تمرکزش را بروی ساخت چاقوهای قلمتراش منعطف کرده است .

پسر استاد زنجانی پس از پایان تحصیلات راه پدر را ادامه داده و در کنار این استاد در کار ساخت چاقوی دست ساز است .

در این لیست باید استاد باقر وفا پرویژعلیخانی ،ذبیح مهر فرد،سهرابی،حجت ،رابط ،خلفی ،صالحی و.. را نیز باید نام ببریم . به دلیل ضعیف بودن اطلاعات در مورد اساتید ساخت قلمتراش اگر نامی از قلم افتاده است ، امیدواریم عذر تیم تحریریه دس ساز را پذیرا باشید .

همچنین اگر شما اطلاعاتی در زمینه اساتید قلمتراش دارید می توانید با ارسال آن ما را در بهبود این مقاله کمک کنید .

معرفی چند نمونه فلمتراش با قیمت مناسب

قلمتراش هنرجویی ارزان قیمت چاقوی قلمتراش نجفی یک چاقوی 19 سانتی متری هنرجویی است . جنس تیغه محصول از نوع فولاد آینه کاری شده است که در مقابل زنگ زدگی مقاومت چاقو را بالا می برد.

چاقوی فلمتراش دو تیغه دسته استخوان

قلمتراش دو تیغه نجفی از دو تیغه کتابت تراش و خیزران تراش تشکیل شده است . طول تیغه خیزران تراش 9 و طول تیغه کتابت تراش 7 سانتی متر است .

قلمتراش دو تیغه ارزان دسته فیبر

لازمه هر جدای از بقیه ابزارها یک چاقوی قلمتراش با کیفیت است . استاد ابراهیمی در این قلمتراش از باربند برنجی ،تیغه فولادی و دسته فیبر استفاده کرده است .

معرفی چند نمونه فلمتراش با قیمت مناسب

قلمتراش ابراهیمی دو تیغه با وزن 70 گرم و طول کلی 25 سانتی متریک قلمتراش خوش دست است . متریال های استفاده شده در این مدل از نوع فولاد ck 75 و دسته فیبری است .

قلمتراش سفارشی حمید تک تیغه

قلمتراش حمید یک قلمتراش نیمه حرفه ای است طول چاقو 18 سانتی متر و طول تیغه 8 سانتی متر است عرض تیغه 1.3 و وزن چاقو 65 گرم است.

دقت داشته باشید که تیز بودن تیغه و باکیفیت بودن قلمتراش و مهارت شخص در تراشیدن قلم و به دنبال آن در نحوه ی کتابت و نگارش بسیار تاثیرگذار است. از این رو در اکثر کتاب ها و رساله های خوشنویسی در مورد ویژگی های قلمتراش بحث به میان آمده است. از جمله سلطان علی مشهدی، یکی از بزرگان هنر خوشنویسی در زمینه ی خط نستعلیق در رساله ی خود به نام آداب خط، می گوید:

“با تو ذکرِ قلمتراش کنم                             حرف های نهفته فاش کنم

تیغِ او نی دراز، نی کوتاه                               تُنک و پهن نیست خاطرخواه

تا که در خانۀ قلم گردد                                وان قلم ،قابلِ رقم گردد.”